Als er niets aan de hand is: het bagatelliseren van seksueel misbruik
Veel mensen die seksueel misbruik hebben meegemaakt, proberen het te bagatelliseren. “Zo erg was het niet,” zeggen ze tegen zichzelf. “Het stelde weinig voor, ik moet me niet aanstellen.” Het minimaliseren van wat er is gebeurd, voelt misschien als een manier om jezelf te beschermen, maar in werkelijkheid kan het je helingsproces belemmeren.
Waarom bagatelliseren we misbruik?
- Bescherming tegen de pijn
Het erkennen van seksueel misbruik brengt vaak een intense emotionele pijn met zich mee. Door te doen alsof het niets voorstelt, proberen slachtoffers zichzelf te beschermen tegen die overweldigende emoties. Het is een overlevingsmechanisme dat helpt om de pijn tijdelijk op afstand te houden. - Twijfel en verwarring
Misbruik gebeurt vaak in situaties waarin de grenzen onduidelijk zijn, of waarin de dader een bekende of vertrouwenspersoon is. Hierdoor kunnen slachtoffers gaan twijfelen: “Was het wel echt misbruik?” of “Misschien bedoelde diegene het niet zo.” Deze twijfel maakt het makkelijker om het misbruik te bagatelliseren. - Angst voor de reacties van anderen
Slachtoffers vrezen vaak dat hun ervaring niet serieus wordt genomen. Ze zijn bang voor reacties zoals: “Dat gebeurt toch overal?” of “Je overdrijft.” Door het zelf te minimaliseren, hopen ze deze pijnlijke confrontaties te vermijden. - Interne schaamte en schuldgevoel
Seksueel misbruik kan een diepe schaamte achterlaten, alsof het slachtoffer verantwoordelijk is voor wat er is gebeurd. Deze gevoelens maken het moeilijk om de ervaring serieus te nemen en te erkennen dat het misbruik was.
De gevolgen van bagatelliseren
Het minimaliseren van seksueel misbruik kan op korte termijn verlichting geven, maar op de lange termijn leidt het vaak tot:
- Onverwerkte emoties: Woede, verdriet, en angst blijven onder de oppervlakte sudderen.
- Lage eigenwaarde: Door te doen alsof het niets was, ontken je het onrecht dat je is aangedaan, wat je eigenwaarde verder kan ondermijnen.
- Problemen in relaties: Onverwerkte ervaringen kunnen invloed hebben op je vertrouwen en grenzen in relaties.
- Lichamelijke klachten: Stress en onderdrukte emoties kunnen zich uiten in chronische pijn, vermoeidheid, of andere fysieke symptomen.
Hoe doorbreek je het patroon van bagatelliseren?
- Sta stil bij je gevoelens
Geef jezelf toestemming om te voelen wat je voelt, zonder oordeel. Het mag pijnlijk, verwarrend, of overweldigend zijn. Wat je hebt meegemaakt, doet ertoe. - Herken dat bagatelliseren een overlevingsmechanisme is
Minimaliseren was misschien ooit nodig om door te kunnen gaan, maar het hoeft niet je permanente reactie te blijven. Erkennen wat er is gebeurd, betekent niet dat je zwak bent – het is juist een teken van kracht. - Praat met iemand die je vertrouwt
Het delen van je ervaring met een veilige persoon, zoals een therapeut of een goede vriend, kan helpen om je eigen gevoelens serieus te nemen. Hoor jezelf vertellen wat er is gebeurd en merk op hoe belangrijk het is. - Wees mild voor jezelf
Het doorbreken van het patroon van bagatelliseren is een proces. Misschien geloof je niet meteen dat je ervaring serieus genomen mag worden, maar blijf oefenen met compassie voor jezelf.
Je ervaring mag er zijn
Seksueel misbruik, in welke vorm dan ook, is nooit iets kleins of onbelangrijks. Het doet er niet toe hoe het eruitzag, hoe lang het duurde, of wie de dader was – jouw ervaring is echt en waardevol. Het bagatelliseren ervan ontneemt je het recht op erkenning en heling.
Het erkennen van je pijn is een daad van zelfrespect. Je verdient de ruimte om je ervaring te voelen, te benoemen, en uiteindelijk te helen.
Download hier het e-book over heling na seksueel misbruik of doe de online training als of er niets aan de hand is
Lees hier mee blogs over seksueel misbruik