Ons lichaam slaat informatie op over wat we meemaken en wat we denken en voelen. Denk maar eens aan iets dat je onlangs hebt mee gemaakt wat vervelend was. Als je je daar op focust en inleeft in de situatie, dan kan je de emotie in je lichaam voelen op een bepaalde manier (bijvoorbeeld prikkelend, warm, brandend, koud enz.) en op een bepaalde plaats in je lichaam (bijvoorbeeld in je keel, in je maag, rond je hart of je onderbuik). We kunnen zelfs iets voelen in ons lichaam als we aan de toekomst denken, aan iets dat we nog helemaal nog niet hebben meegemaakt.

Het lichaam reageert op wat je denkt

Uit bovenstaande kan je direct opmaken dat het lichaam reageert op wat je denkt. Is dat niet wonderlijk? Want wat is een gedachte nu eigenlijk? Neem de gedachte die je in bovenstaand voorbeeld had nog eens en bekijk het nu eens van een totaal ander perspectief, bijvoorbeeld heel positief. Verandert het gevoel in je lichaam dan ook? Bijzonder hé dat jouw denken op die manier kan bepalen wat je voelt in je lichaam.

Andersom is het ook zo dat als je iets voelt in je lichaam, je daar een betekenis aan kan geven, misschien gebeurt dat wel automatisch. Bijvoorbeeld als je kriebels in je buik voelt, kan je daaraan de betekenis geven dat je zenuwachtig bent. Of als je een stijve schouders hebt, kan je de betekenis er aan geven dat je gespannen bent of stress hebt.

Zo kan je onderzoeken wat je lichaam jou wil vertellen of wat je gedachten met je lichaam doen! Dat kan soms heel gemakkelijk zijn om dingen beter te begrijpen of ze in een andere context te plaatsen.

Maar wat als je geen controle hebt over wat je denkt of voelt?

In sommige gevallen, als je geen controle hebt over wat je denkt of voelt, kan het heel vervelend zijn. Bijvoorbeeld als je veel stress hebt en het gevoel in je hoofd of in je buik niet kan veranderen of kan laten zijn voor wat het is. Overigens heb ik het hier niet over een lichaamsgevoel dat is veroorzaakt door iets van buitenaf bijvoorbeeld een klap op je hoofd of het stoten van je been tegen een tafel. Er valt overigens wel over te discussiëren of deze lichaamsgevoelens je iets te vetellen hebben, maar dat valt buiten deze blog. Ik heb het over een gevoel in je lichaam dat het gevolg is van iets dat je hebt meegemaakt of een gedachte die je ergens over hebt.

Neurofysiologie

Denken aan iets leuks of iets vervelends gaat altijd gepaard met neurofysiologie, dat wil zeggen dat het lichaam hormonen aanmaakt en vrijgeeft die horen bij die bepaalde gedachte of ervaring. Je zenuwen worden geactiveerd en je krijgt dan een gevoel op een bepaalde manier op een plaats in je lichaam. Omgekeerd is het ook zo dat, als je iets hebt meegemaakt dat leuk of vervelend was, je lichaam dat zelfde gevoel weer produceert als je het weer mee maakt, er aan denkt of als je iets mee maakt dat er op lijkt.

Je lichaam houdt je niet voor de gek.

Als je wilt kan je heel veel van je lichaam leren als je er goed naar luistert. Er zijn zelfs spreekwoorden die dat beweren: een onderbuik gevoel, vlinders in mijn buik, een zwaar gevoel in mijn hoofd of een zware last op mijn schouders. Deze spreekwoorden zeggen iets over je gevoelens en emoties die zich in je lichaam aandienen na een gedachten of een ervaring. Je kan, als je ze ervaart, zelf bepalen wat je er mee doet, of je er iets mee wilt of dat je ze gewoon laat zijn, in elk geval zijn ze er om je iets te vertellen. In de meeste gevallen is het alleen maar prettig of nuttig als we ons lichaamsgevoel herkennen en we kunnen er een betekenis aangeven.

Lichamelijke klachten

Soms kan het ons in de weg zitten. Zeker als het pijn wordt of irritatie of een lichamelijke klacht waar we last van hebben. Het kan dan zijn dat de neurofysiologie na de ervaring of gedachte, niet uit ons lichaam is verdwenen, misschien omdat we ons niet ontspannen hebben of omdat belastende gedachten of gebeurtenissen vaak op elkaar volgen. Het lichaam wordt dan gevoeliger. Het risico bestaat dat dit uiteindelijk kan leiden tot fysieke klachten. Bijvoorbeeld een maagzweer, of obstipatie, diarree. Het kan ook psychosomatische klachten geven zoals hoofdpijn, rugpijn, nekpijn enzovoorts. Soms kan het leiden tot pleinvrees, paniekaanvallen of angst voor de dood of andere angsten. Het is meestal niet precies bekend waar en hoe de klacht zich zal manifesteren. Jij kent misschien jouw plek wel in jouw lichaam waar de klacht zich aandient. Het is in elk geval zeker dat als onze neurofysiologie niet is verdwenen is uit het lichaam, we daardoor het risico kunnen lopen om (fysieke/ psychosomatische) klachten te ontwikkelen.

Leren luisteren naar wat je lichaam zegt

Ons lichaam houdt ons niet voor de gek! Leer luisteren naar wat je lichaam zegt! Je zult verstelt staan hoe goed je lichaam jou kent en wat je zelf kan doen als je klachten ervaart en het advies van je lichaam volgt.

Meer weten over lichaamsgevoel en psychosomatische klachten? www.ineenanderlicht.nl

Geschreven door Maartje van Driel

In een ander Licht

Praktijk voor integratieve psychotherapie.